VPN (Virtual Private Network), Sanal özel ağ anlamına gelir. İnternet gibi halka açık telekomünikasyon altyapılarını kullanarak kullanıcılar ya da uzak ofisleri local bilgisayar ağına güvenli bir şekilde ulaştırmak amacıyla geliştirilmiş sanal bilgisayar ağ yapısıdır. VPN bağlantıları sanal bir ağ uzantısı oluşturduğu için, VPN bağlantıları aracılığı ile ağa bağlanan bir kullanıcı, fiziksel olarak bağlıymış gibi o ağ üzerinden veri alışverişi gerçekleştirebilir. Kısaca VPN, internet veya başka bir açık ağ üzerinden özel bir ağa ulaşmayı sağlayan bir bağlantı çeşididir. VPN aracılığıyla bir ağa bağlanan kullanıcı, o tüm özelliklerini kullanmaya da devam eder. VPN’in en önemli ve bilindik 2 uygulaması ise IPsec ve OpenVPN‘ dir.
Yazı İçeriği
VPN Çalışma Prensipleri
VPN bağlantıları, komşu ağlar arasında gizli bir iletişim gerçekleştirmek amacıyla kurulur. Bilgiler, internet aracılığıyla gidiyor olsa da kullanılan güvenlik yazılımları dolayısıyla özel ve gizli bilgilere erişmek isteyen yabancı kullanıcılar, ulaştıkları verileri anlayamayacaktırlar. Bu teknoloji genel anlamda bilgisayarınızın fiziken bulunduğu yerden karşıdaki ağa şifreli bağlantı ile ulaşmasıdır. Açılan tünel içerisinden iletilen bilgiler şifreli olması sebebiyle de dışarıdan görüntülenemez, anlaşılamaz. Bilgisayarınıza kurulumunu gerçekleştirdiğiniz VPN programları, özelleşmiş bir ağ sürücüsü kurar ve sanal bir ağ bağdaştırıcısı gibi hareket eder. Sonuca bakacak olursak size karşınızdaki ağdan bir IP numarası verir ve kullandığınız IP değiştiğinden, internette giremediğiniz sitelere de erişebilirsiniz.
VPN Bağlantı Çeşitleri Nelerdir?
Uzaktan Erişim VPN: Uzaktan erişim VPN bağlantıları, evde çalışan veya seyahat dolayısıyla işyerinde bulunamayan kullanıcıların İnternet üzerinden özel ağ üzerindeki sunucuya ulaşma imkânı sağlar.
Siteden siteye VPN: Siteden siteye VPN bağlantıları birbirinden ayrı ofisler arasında ya da farklı şirketler arasında ortak bir ağ üzerinden güvenli bir şekilde iletişimi sağlayamaz. VPN bağlantıları WAN bağlantısı mantığına benzer çalışır. WAN bağlantısı ise ülkeler, şehirler vb. gibi uzun mesafeler arasında iletişimi sağlayan ağ çeşididir. Bu ağlar, internet üzerinden bilgileri bir yönlendirici aracılığı ile başka bir yönlendiriciye ulaştırır. Yönlendiricilere göre VPN bağlantıları, veri bağlantısı olarak işlev görür.
VPN Bağlantılarının Özellikleri Nelerdir?
VPN bağlantıları 3 önemli özelliği ile devam edecek olursak bu özellikler; sırasıyla kapsülleme, kimlik doğrulama ve veri şifrelemedir.
- Kapsülleme: VPN (Virtual Private Network) ağında veriler bir üst bilgi ile kapsüllenmektedir. Üst bilgi, verilerin bitiş noktalarına ulaşmaları için, paylaşılan ya da ortak ağ üzerinden çapraz geçebilmelerine imkân tanıyan yönlendirme bilgilerini sağlar.
- Kimlik doğrulama: Ağa girmeye çalışan kullanıcının buna yetkili olup olmadığı, dışarıdan herhangi bir işlem yapılamayacak şekilde, yani HTTPS protokolü ile şifreli olarak yapılır ve izin verilenler ağa katılabilir.
- Veri şifreleme: Veriler dışarıdan, ağdan geçen bilgileri dinleyenlerin anlayamayacağı şekilde şifrelenerek dışarıdaki kullanıcılar için çözümlenemez ve anlaşılamaz hâle getirilir.
VPN Neden Kullanılır?
2 önemli sebep dolayısıyla VPN kullanırız, bunlardan biri güvenlik diğeri ise düşük maliyettir. VPN bağlantıları aracılığı ile veri aktarımı ve uzak ağlara erişim güvenli olarak daha az fiyata mal olmaktadır. Geleneksel olarak VPN yerine bir alternatif olarak görülen kiralık hatlar ise VPN ile kıyaslayacak olursak daha maliyetli bir çözümdür. VPN’in görevi, sizi normalde bağlanamadığınız bir ağa güvenle bağlamaktır. VPN birkaç farklı kullanım amacından bahsedecek olursak:
- Okul ya da ofis ağına uzaktan erişim için kullanılabilir; Bu durumda VPN hizmeti, okul ya da iş yeri tarafından sağlanır.
- Yasaklı internet sitelerine erişmek için kullanılabilir; Sitelere girmenizin devlet tarafından yasaklanması bazı ülkelerde görülen, bizlerin de başına oldukça fazla gelen bir durumdur. VPN aracılığı ile bu yasakları aşıp, giremediğiniz internet sitelerine girebilir ve kullanamadığınız hizmetleri kullanabilirsiniz. VPN bağlantıları şifreli olduğundan, VPN ile ne yaptığınızı, nerelere girdiğinizi hizmet sağlayıcınızın veya aradaki herhangi birinin öğrenme imkânı yoktur.
- Güvenliği ve gizliliği artırmak için kullanılabilir; Tüm hareketlerinizi meraklı kişilerden gizlemek için VPN hizmetinden faydalanmanız gerekir. Örneğin bir cafede şifresiz bir ağa bağlandınız, VPN kullanıyorsanız güvensiz ağın açıklarından etkilenmezsiniz. Herkese açık Wİ-Fİ’lerde güvenli sörf için mutlaka VPN bağlantıları kullanmalısınız. Aksi takdirde bir cafede ya da hotelde ücretsiz bir Wi-Fi bağlantısına denk geldiğinizde, bu bağlantıyı kullanarak sosyal paylaşım sitelerine girip, epostalarınızı kontrol etmek oldukça riskli. Çünkü herkese açık Wi-Fi bağlantıları bilgileri şifresiz gönderir (HTTPS hariç) ve bilgiler okunabilir.
- Ücretsiz Wi-Fi, sizi bir olta saldırısına yönlendirmek için, sahte bir bağlantı da olabilir. VPN aracılığıyla bu riskleri de ortadan kaldırabilirsiniz.
- Ülkelere özel hizmetlere erişmek için de VPN kullanılır. Örneğin Amerika’ya özel bir siteyi normal de Türkiye’den kullanmanız imkansızdır ama VPN ile ulaşabilirsiniz.
- Oyunları Hızlandırmak için de VPN kullanılır. Servis sağlayıcınız online oyunlarda hız yavaşlatmaya başvuruyorsa, bunu VPN ile ortadan kaldırabilirsiniz. Eğer bu sebeple VPN kullanacaksanız yakındaki bir VPN’den bağlanın, aksi taktirde pinginiz artabilir.
- Güvenli sohbet için de VPN kullanılabilir; Bazı uygulamalar, sohbetlerinizi şifreli bağlantı üzerinden iletir fakat her mesajlaşma uygulaması da bunu sunmaz. Mesajlarınızın iletim sırasında okunmaması için VPN bağlantıları kullanabilirsiniz.
Türkiye’de VPN Kullanım Oranı
Türkiye’de VPN kullanıcılarının %39’ı normalde ülkemize hizmet sunmayan eğlence sitelerine ulaşmak için, %50’si erişimi yasaklanmış sitelere girmek için, % 11’i ise internet geçmişini devletten saklamak için VPN kullanıyor. Ayrıca ülkemiz 2019’da dünyada en çok VPN kullanan 3. ülke olmuştur.
Diğer blog yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.
